Bệnh dịch Covid 19 hiện nay được tổ chức WHO công bố là đại dịch toàn cầu ngày 11/3/2020. Tính đến nay (số liệu 31/3/2020) đã có 203 Quốc gia và vùng lãnh thổ có người bi lây nhiễm, với tổng số ca nhiễm lên đến 784.381 người mắc, đã cướp đi sinh mạng của 37.780 người. Trong đó Việt Nam cũng là 1 quốc gia chịu ảnh hưởng nặng nề từ Covid-19. Cụ thể tại Việt Nam tính đến nay đã có 204 người nhiễm Covid-19. Trước tình hình diễn biến phức tạp của dịch bệnh Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Nguyễn Phú Trọng đã có bài phát biểu và kêu gọi “Toàn thể dân tộc Việt Nam ta hãy cùng chung sức, đồng lòng vượt qua mọi khó khăn, thách thức để chiến thắng đại dịch Covid-19”.

Để đạt hiệu quả trong công tác phòng, chống dịch bênh Chính phủ và Nhân dân trong và ngoài nước, trên dưới một lòng cùng ra sức phòng, chống dịch. Kết quả mang lại đến nay chúng ta chưa có ca bệnh nào bị tử vong, dịch bệnh đang nằm trong tầm kiểm soát và được bạn bè các nước trên thế giới đánh giá cao về hiệu quả trong công tác phòng, chống dịch bệnh.

Về cơ bản người dân cùng chính phủ và cả hệ thống chính trị đang cố gắng đẩy lùi dịch bệnh, đem lại hạnh phúc cho mọi nhà và toàn xã hội. Tuy nhiên, vẫn có một số người do không hiểu biết hoặc cố tình vì những lợi ích cá nhân mà làm ảnh hưởng đến hiệu quả chống dịch, gây ra những nguy cơ lây lan dịch bệnh cho toàn xã hội.

Để góp phần ngăn chặn sự gia tăng phức tạp của dịch bệnh Covid-19 trong thời điểm hiện nay, Hội đồng Thẩm phán TANDTC đã có hướng dẫn cụ thể cách xác định tội danh theo quy định của Bộ luật Hình sự như sau:

1.1. Người đã được thông báo mắc bệnh; người nghi ngờ mắc bệnh hoặc trở về từ vùng có dịch bệnh Covid-19 đã được thông báo cách ly thực hiện một trong các hành vi sau đây gây lây truyền dịch bệnh Covid-19 cho người khác thì bị coi là trường hợp thực hiện “hành vi khác làm lây lan dịch bệnh nguy hiểm cho người” quy định tại Điểm c, Khoản 1, Điều 240 và xử lý về tội làm lây lan dịch bệnh truyền nhiễm cho người:

1. a) Trốn khỏi nơi cách ly;
2. b) Không tuân thủ quy định về cách ly;
3. c) Từ chối, trốn tránh việc áp dụng biện pháp cách ly, cưỡng chế cách ly;
4. d) Không khai báo y tế, khai báo không đầy đủ hoặc khai báo gian dối.

1.2 Người chưa bị xác định mắc bệnh Covid -19 nhưng sống trong khu vực đã có quyết định cách ly, quyết định phong tỏa thực hiện một trong các hành vi sau đây gây thiệt hại từ 100.000.000 đồng trở lên do phát sinh chi phí phòng, chống dịch bệnh thì bị xử lý về tội vi phạm quy định về an toàn ở nơi đông người theo quy định tại Điều 295;

1. a) Trốn khỏi nơi cách ly;
2. b) Không tuân thủ quy định về cách ly;
3. c) Từ chối, trốn tránh việc áp dụng biện pháp cách ly, cưỡng chế cách ly;
4. d) Không khai báo y tế, khai báo không đầy đủ hoặc khai báo gian dối.

1.3. Chủ cơ sở kinh doanh, người quản lý cơ sở kinh doanh dịch vụ (như quán ba, vũ trường, karaoke, dịch vụ mát-xa, cơ sở thẩm mỹ…) thực hiện hoạt động kinh doanh khi đã có quyết định tạm đình chỉ hoạt động kinh doanh để phòng, chống dịch bệnh Covid-19 của cơ quan, người có thẩm quyền, gây thiệt hại từ 100.000.000 đồng trở lên do phát sinh chi phí phòng, chống dịch bệnh thì bị xử lý về tội vi phạm quy định về an toàn ở nơi đông người theo quy định tại Điều 295.

1.4. Người có hành vi đưa lên mạng máy tính, mạng viễn thông thông tin giả mạo, thông tin sai sự thật, thông tin xuyên tạc về tình hình dịch bệnh Covid-19, gây dư luận xấu thì bị xử lý về tội đưa hoặc sử dụng trái phép thông tin mạng máy tính, mạng viễn thông theo quy định tại Điều 288.

1.5 Người có hành vi đưa trái phép thông tin cá nhân, bí mật đời tư, xúc phạm nghiêm trọng nhân phẩm, danh dự của nhân viên y tế, người tham gia phòng chống dịch bệnh Covid -19, người mắc bệnh, người nghi ngờ mắc bệnh Covid- 19 thì bị xử lý về tội làm nhục người khác theo quy định tại Điều 155.

1.6 Người có hành vi lợi dụng bệnh dịch Covid – 19 đưa ra thông tin không đúng sự thật về công dụng của thuốc, vật tư y tế về phòng, chống dịch bệnh nhằm chiếm đoạt tài sản của người khác thì bị xử lý về tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản theo quy định tại Điều 174.

1.7 Người có hành vi đã, đang hoặc nhằm đưa trái phép thuốc, vật tư y tế dùng vào việc phòng, chống dịch bệnh covid-19 ra khỏi biên giới nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam nhằm thu hồi bất chính thì bị xử lý về tội  buôn lậu theo quy định tại điều 188.

1.8 Người có hành vi lợi dụng sự khan hiếm hoặc tạo sự khan hiếm giả tạo trong tình hình dịch bệnh Covid -19 để mua vét hàng hóa đã được cơ quan nhà nước có thẩm quyền công bố là hàng bình ổn giá hoặc hàng hóa được Nhà nước định giá nhằm bán lại để thu lợi bất chính thì bị xử lý về tội đầu cơ theo quy định tại Điều 196.

1.9 Người có hành vi dùng vũ lực, đe dọa vùng vũ lực hoặc thủ đoạn khác cản trở người thi hành công vụ trong phòng chống dịch Covid-19 thì bị xử lý về tội chống người thi hành công vụ theo quy định tại Điều 330.

1.10 Người có trách nhiệm trong phòng chống dịch bệnh Covid-19 nhưng không triển khai hoặc triển khai không kịp thời, không đầy đủ các biện pháp phòng, chống dịch bệnh theo quy định gây hậu quả nghiêm trọng  thì bị xử lý về tội thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng theo quy định tại Điều 360.

Với những hướng dẫn trên của Hội đồng Thẩm phán TANDTC thì mọi cá nhân, tổ chức và các thành viên trong xã hội cần nâng cao ý thức nghiêm chỉnh chấp hành các quy định của pháp luật, chung tay góp phần đẩy lùi dịch bệnh Covid-19.

PBGDPL